Woeste Grond

Luisterend naar een inspirerend gesprek met Kristoffer Visser op kerstavond 24 dec 2016 besef ik me meer en meer dat wij echt alles naar onze hand willen zetten hier in ons kleine Nederland.

Hij verteld over het Taoisme en tegen het einde van het gesprek pleit hij ervoor dat elk dorp en stad eigenlijk een stuk grond zou moeten hebben waar niemand ingrijpt, een stukje woeste grond, waar de natuur helemaal de vrije loop krijgt. Een hek erom en er minstens 5 jaar niet komen, zegt hij.

Ik vind het boeiend en overdenk hoe wij eigenlijk alles willen vormen, vormgeven en indelen, inkaderen zodat het voor ons overzichtelijk wordt. In theorie althans, want in  de praktijk blijkt steeds weer dat het niet kan en dat het leven zo zijn eigen keuzes maakt waar wij totaal geen invloed op hebben.

Dit gebeurt zowel op persoonlijk vlak als ook maatschappelijk, politiek, landelijke en wereldschaal, op alle mogelijke vlakken.

We grijpen in om te kunnen ordenen, om orde in de chaos te scheppen zodat we grip krijgen op dat wat er gebeurt in de wereld om ons heen en in de wereld van gevoelens en emoties binnen in ons.

Als we dieper kijken zien we dat er niets te reguleren valt, dat waar we orde aanbrengen op een goed moment weer wanorde ontstaat. Vaak door een onvoorziene omstandigheid.

Heb je voor je gevoel eindelijk je leven een beetje op orde, komt er een auto die over je heen rijdt en je breekt je been. Heb je de kast opgeruimd, heb je natuurlijk net die broek nodig die onderop ligt en hup de kast is weer een zootje.

Ook op andere schalen zie je dit fenomeen terug, in de natuur stormen, aardbevingen.

Politiek; de  opkomst van het rechts populisme.

Financieel economisch; een beurskrach, de bankencrisis

Zelf probeer ik regelmatig; niets te willen. Het leven haar gang laten gaan en op het moment dat er een keuze gemaakt moet worden, mee te bewegen met de stroom. In theorie zou dit moeiteloos moeten zijn en gemakkelijk. In de praktijk betekent dit regelmatig dat ik me gefrustreerd voel omdat ‘veranderingen’ dat wat ik wil of niet wil, niet snel genoeg gaan, of compleet anders zijn dan hoe ik me gewenst had. Het is een voortdurende zoektocht. Hoe wil en kan ik me verhouden tot dat wat er gebeurt in mijn leven en wat er gebeurt in de wereld.

Het lijkt me een  erg interessant experiment om te zien wat er gebeurt als elk dorp een stuk ‘WOESTE GROND” zou hebben.  Een plek waar de natuur zelf weer haar gang kan gaan, zonder inmenging van de mens. We doen er niets aan, zetten er een hek omheen en komen er niet. We kijken alleen van buiten af wat er gebeurt en laten het auto regulering systeem van de natuur zelf regelen.

Hoe mooi is dat, en hoe moeilijk vinden wij dat. Ja maar wat voor bomen moeten we daar planten? Welke bloemen zouden er gaan groeien? Welke dieren zouden er gaan leven?

Moeilijk vinden we dat, niet ingrijpen, niet weten maar laten ontstaan. Als vanzelf zal er een biotoop ontstaan met dieren en planten die zich thuis voelen  op dat specifieke plekje op aarde. Misschien verloopt het ene jaar compleet anders dan het volgende jaar, of zullen er een aantal jaren op rij weinig veranderingen plaatsvinden.

Welke gemeentes en bestuurders hebben het lef om dit plan op te pakken.

Ingrijpen of laten gaan

Permacultuur is volgens mij een soort van synthese tussen de twee kampen.  Mijn eigen tuinier gedrag als voorbeeld.  Ik heb geleerd dat je een soort van tuinplan dient te maken. Waar zet ik de worteltjes, de bonen, de bloemkool netjes in rijtjes zodat je gemakkelijk kunt schoffelen en het onkruid ertussen uit kunt trekken. Zorg ervoor dat je dat elk jaar afwisselt zodat ziektes minder of geen kans krijgen,  de juiste mest strooien en nog een aantal ‘regels’ . Trouw heb ik dat een aantal jaren gedaan. Het werken in de tuin vond ik heerlijk maar tegelijkertijd frustreerde het me ook regelmatig. steeds weer opnieuw dat zevenblad dat groeide daar waar ik broccoli wilde kweken, of dat de bietjes helemaal niet wilde groeien op de plek die ik bedacht had. Natuurlijk werden de aardappelen toch ziek en kregen de tuinbonen luizen.  Em dan kwamen de buurmannen van de volkstuin met een goedbedoeld advies en met; ‘ik heb nog een goedje, jaa je kan het niet meer kopen want het is verboden maar….’ Gelukkig heb ik die altijd weten af te wimpelen.

Ik probeerde eens wat met biologisch dynamisch maar juist op het moment dat ik dan zou moeten zaaien was er iets anders wat mijn  aandacht opeiste of regende het de hele dat zodat ik geen zin had.

Ook las ik een en ander over permacultuur in de tuin, wat bedoelen ze daar nou mee. Permacultuur? Permanent in cultuur brengen? In diverse teksten las ik verschillende invalshoeken en kon er geen touw aan vastknopen. Het leek wel of iedereen een ander idee had en invulling gaf aan het idee van permacultuur. Hier en daar bekeek ik ook tuinen en ook daar kon ik geen echte lijn in ontdekken, behalve dan dat het met de natuur mee werken was. Elk gewas vraagt om specifieke omstandigheden om optimaal tot wasdom tot bloei te komen, en elke plek heeft zijn eigen specifieke kenmerken die er voor zorgen dat bepaalde gewassen wel of niet tot wasdom of bloei kunnen komen. Hoe mooi was de ontdekking dat ik niet degene was die kon regelen waar de boerenkool het best zou groeien maar dat de boerenkool dat zelf deed. Er viel een hele verantwoordelijkheid van mijn schouders.

De afgelopen 3 jaar heb ik de kans gekregen een stuk grond te gebruiken waar op de ene plaats als jarenlang intensieve grasteelt had plaatsgevonden en op het andere stuk jarenlang niets gebeurt was omdat het achter een schuur was waar nooit iemand kwam. Langzaamaan leer ik welke planten en bloemen zich thuis voelen bij elkaar en op welke plek. Laat ik de natuur zijn loop op bepaalde plekken en op andere plekken grijp ik in.  Elke dag loop ik door de tuin en besef me hoe weinig of geen invloed ik kan uitoefenen op de groeikracht, de kleur, de vorm, het licht, hoeveel regen er valt, de temperatuur, de grondsoort, welk zaadje opkomt, maar aan de andere kant kan ik heel rigoureus ingrijpen en plantjes uit de grond rukken.  Er zijn vele invalshoeken om het proces te bekijken en te onderzoeken.

Soms grijp ik in, vaak laat ik de natuur haar gang gaan en zie wat het brengt.

Ook in mijn persoonlijke leven gaat het op die manier. Soms neem ik een  beslissing, andere keren laat ik het erbij. Beide hebben n functie.